Project Canterbury

Modlitewnik powszechny oraz sprawowanie sakramentów świętych i innych obrzędów i ceremonij kościelnych według rytuału kościoła anglikańskiego w Polsce.

Warszawa: Zakł. Graf. B. Pardecki i S-ka, 1931.

ŚLUB.

Zapowiedzi ślubu tych osób, które mają zamiar wstąpić w stan małżeński, powinny być ogłaszane w kościele przez trzy następujące po sobie niedziele w czasie porannego lub wieczornego nabożeństwa natychmiast po drugiem czytaniu. Zapowiedzi te ogłasza ksiądz w następujący sposób:

Niniejszem ogłaszam zapowiedzi ślubu między N. z — a N. z —. Jeśli kto z was wie o jakiejś przyczynie lub słusznej przeszkodzie, dla której te dwie osoby nie mogą wstąpić w święty stan małżeński, powinien to oznajmić. To są pierwsze (drugie, lub trzecie) zapowiedzi.

Jeżeli osoby wstępujące w stan małżeński mieszkają w dwuch różnych parafjach, zapowiedzi powinny być ogłoszone tak w jednej jak i w drugiej parafji i ksiądz nie powinien dać ślubu, jeśli nie otrzyma zaświadczenia o ogłoszonych zapowiedziach w drugiej parafji.

W dzień ślubu osoby wstępujące w stan małżeński powinny przyjść do kościoła wraz z przyjaciółmi i świadkami, następnie mężczyzna staje po prawej a niewiasta po lewej stronie, a ksiądz przemawia do nich w następujący sposób:

UMIŁOWANI w Panu! Zeszliśmy się tutaj w obliczu Boga i tego zgromadzenia, aby połączyć tego mężczyznę i tę niewiastę w święty związek małżeński. Stan małżeński jest święty, przez Boga poświęcony i ustanowiony, i wyobraża mistyczne złączenie się Chrystusa z Jego Kościołem. Pan nasz, Jezus Chrystus poświęcił stan małżeński i ozdobił Swą obecnością na godach małżeńskich i pierwszym cudem, jakiego dokonał w Kanie Galilejskiej. Również Pismo Święte zaleca, aby stan ów był w poszanowaniu u wszystkich ludzi, dlatego też nikt nie powinien w stan małżeński wstępować nierozważnie, lub lekkomyślnie, ale z namysłem i rozwagą, uczciwie w bojaźni Bożej, zdając sobie sprawę z przyczyn, dla których małżeństwo zostało ustanowione.
Po pierwsze stan małżeński został ustanowiony dla rozmnażania się ludzkości w zgodzie z wolą Bożą, aby dzieci zostały wychowane w bojaźni i poszanowaniu Boga i dla chwały Jego Imienia.
Po drugie stan ów został ustanowiony, aby wrodzone uczucia i skłonności zaszczepione przez Boga człowiekowi, mogły być poświęcone i skierowane na właściwą drogę, a ci, których Bóg do tego świętego stanu powołał, aby mogli w nim przebywać w czystości żywota.
Po trzecie stan małżeński został ustanowiony dla współżycia, wzajemnej pomocy i pociechy, którą jeden z małżonków powinien mieć dla drugiego tak pomyślności jak i w nieszczęściu.
Ponieważ więc te dwie osoby chcą wstąpić w ów święty stan, zapytuję się, czy kto z was wie o jakiej przyczynie lub przeszkodzie, dla którejby one nie mogły być prawnie połączone i proszę, aby to teraz oznajmił, lub jeśli tak nie uczyni, zamilczał na zawsze.

Jeśli się odbywa więcej ślubów naraz, wszystko to co następuje aż do Psalmu, powinno być powtórzone z każdą parą nowożeńców osobno.

Ksiądz zwraca się do osób wstępujących w stan małżeński.

Pytam się i was, którzy w stan małżeński wstępujecie, abyście wyznali, tak jak to będziecie musieli uczynić w dzień sądu ostatecznego, kiedy wszystkie tajemnice serc odkryte zostaną, czy wiecie o jakiej przeszkodzie, dla której byście nie mogli być prawnie połączeni w małżeństwo? Pamiętajcie, że ci, którzy zostają nie tak połączeni, jak słowo Boże zezwala, nie są połączeni przez Boga i małżeństwo ich jest nieważne.

Gdyby ktoś w dzień ślubu oznajmił słuszną przyczynę, dla której w myśl prawa Bożego, lub miejscowego cywilnego, ślub nie mógłby dojść do skutku, gdyby oznajmioną przyczynę poparł dowodami, lub zobowiązał się do dostarczenia ich, ślub powinien być odłożony aż do dalszego wyjaśnienia. Jeśli zaś niema żadnej przeszkody, ksiądz zwraca się do pana młodego z następującemi słowami:

N. N. czy chcesz pojąć tę niewiastę za małżonkę swoją i żyć z nią wspólnie
według Bożego przykazania w świętym związku małżeńskim, czy ślubujesz miłować ją, szanować i pocieszać w zdrowiu i w chorobie, i wyrzekając się wszystkich innych, być jej wiernym, aż Bóg was przez śmierć rozłączy? Jeśli tak, to powiedz: Chcę i ślubuję.

Pan młody odpowiada.

Chcę i ślubuję.

Ksiądz zwraca się do panny młodej.

N. N., czy chcesz pojąć tego mężczyznę za małżonka swego i żyć z nim wspólnie według Bożego przykazania w świętym związku małżeńskim, czy ślubujesz go miłować, szanować i pocieszać w zdrowiu i w chorobie, i wyrzekając się wszystkich innych, być mu wierną, aż Bóg was przez śmierć rozłączy? Jeśli tak, to powiedz: Chcę i ślubuję.

Panna młoda odpowiada.

Chcę i ślubuję.

Ksiądz:

Kto oddaje tę niewiastę za żonę temu mężczyźnie?

Ksiądz przyjmując tę niewiastę z rąk ojca lub krewnego, wkłada prawą rękę mężczyny do prawej ręki kobiety, przyczem mężczyzna za nim powtarza:

Ja N. pojmuję ciebie X. za swoją ślubną małżonkę, aby od dnia dzisiejszego żyć z tobą w dobrem lub w złem, w bogactwie lub w ubóstwie, w zdrowiu lub w chorobie, miłować cię i pocieszać, dopóki nas śmierć nie rozłączy, według świętego przykazania Bożego, co ci wszystko przyrzekam i ślubuję.

Następnie puszczają swe dłonie, a niewiasta ujmując swą prawą dłonią, dłoń mężczyzny, powtarza za księdzem:

Ja N. pojmuję ciebie N. za swego ślubnego małżonka, aby od dnia dzisiejszego żyć z tobą w dobrem lub w złem, w bogactwie lub w ubóstwie, w zdrowiu lub w chorobie, miłować cię i pocieszać, dopóki nas śmierć nie rozłączy, według świętego przykazania Bożego, co ci wszystko przyrzekam i ślubuję.

Następnie puszczają swe dłonie i mężczyzna podaje obrączkę księdzu, który ją mu oddaje napowrót, poczem mężczyzna wkłada obrączkę na czwarty palec lewej ręki niewiasty i nie puszczając tej obrączki powtarza za księdzem:

Tą obrączką ciebie zaślubiam, wyrażając ci szacunek, i czynię cię uczestniczką wszystkich ziemskich dóbr moich, w Imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.

Nowożeńcy klękają, a ksiądz odmawia następującą modlitwę:

WIEKUISTY Boże Stwórco i Opiekunie wszystkich ludzi, Dawco wszystkich łask duchowych i Sprawco żywota wiecznego, ześlij błogosławieństwo Swoje na Twe sługi, tego mężczyznę i tę niewiastę, których my w Twojem Imieniu błogosławimy, aby żyjąc wiernie pospołu mogli dotrzymać ślubu i przymierza, jakie zawarli i na znak którego zamienili obrączki, i aby wytrwali w doskonałej miłości i pokoju, żyjąc według świętych przykazań Twoich; przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Amen.

Potem ksiądz łączy ich prawe ręce, mówiąc:

Tych, których Bóg złączył, niechaj żaden człowiek nie rozłącza.

Ksiądz zwraca się do zgromadzenia.

Ponieważ N. i N. chcąc się poślubić, oświadczyli to przed Bogiem i tymi świadkami i złożyli wzajemne śluby i przyrzeczenia, zamienili obrączki i podali sobie ręce, oznajmiam, że są mężem i żoną w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego. Amen.

Ksiądz dodaje następujące błogosławieństwo:

BÓG OJCIEC, Bóg Syn, Bóg Duch Święty niechaj was zachowa i błogosławi; niechaj Pan miłościwie wejrzy na was i napełni was Swem błogosławieństwem i łaską na tym świecie, abyście na przyszłym, osiągnęli żywot wieczny. Amen.

Ksiądz z nowożeńcami zbliża się do Stołu Pańskiego, a podczas tego odmawia się, lub śpiewa następujący psalm:

Psalm 128. Beati omnes.

BŁOGOSŁAWIONY wszelki, który się boi Pana, który chodzi drogami jego.
Bo prace rąk twoich pożywać będziesz; błogosławionym będziesz ibędzieć się dobrze działo;
Żona twoja będzie jako winna macica płodna po bokach domu twego; dziatki twoje jako latorośle oliwne około stołu twego.
Oto takci będzie ubłogosławiony mąż, który się boi Pana.
Niechżeć Pan błogosławi z Syonu, abyś patrzył na dobro Jeruzalemskie po wszystkie dni żywota twego.
I oglądał synów twoich, i pokój nad Izraelem.

Lub Psalm 67. Deus misereatur.

BOŻĘ! Zmiłuj się nad nami, a błogosław nam, rozświeć oblicze twoje nad nami.
Aby tak poznali na ziemi drogę twoją, a po wszystkich narodach zbawienie twoje.
Tedy cię będą wysławiały narody o Boże! Będą Cię wysławiać wszyscy ludzie!
Radować się będą i wykrzykać narody; bo ty będziesz sądził łudzi w sprawiedliwości, a narody będziesz sprawował na ziemi.
Będą cię wysławiać narody, o Boże! Będą cię wysławiać wszyscy ludzie.
Ziemia także wyda urodzaj swój; niech nam błogosławi Bóg, Bóg nasz.
Niech nam błogosławi Bóg, a niech się go boją wszystkie kraje ziemi.

Lub Psalm 37. 3-7. Spera in Domino.

UFAJ w Panu, a czyń dobrze; mieszkajże na ziemi, a żyw się sprawiedliwie.
Kochaj się w Panu, a dać prośby serca twego,
Spuść na Pana drogę twoje, a ufaj w nim, a on wszystko uczyni;
I wywiedzie jako światłość sprawiedliwość twoje, a sąd twój jako południe.
Poddaj się Panu, a oczekuj go.

Każdy z psalmów kończy się słowami:

Chwała Ojcu, Synowi i Duchowi Świętemu
Jako było na początku, jest i będzie na wieki wieków. Amen.

Następnie wszyscy klękają, nowożeńcy przed Stołem Pańskim, a ksiądz zwróciwszy się do nich mówi:

Módlmy się.

Panie zmiłuj się nad nami!
Chryste zmiłuj się nad nami.
Panie zmiłuj się nad nami!

OJCZE nasz, któryś jest w niebiesiech! Święć się imię Twoje: przyjdź królestwo Twoje; bądź wola Twoja, jako niebie tak i na ziemi. Chleba naszego Powszedniego daj nam dzisiaj. I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen.

Ksiądz. Panie, zbaw sługę Twego i służebnicę Twoją.
Odpowiedź. Którzy nadzieję swoją w Tobie pokładają.
Ksiądz. Panie, ześlij im pomoc z tronu Twego świętego.
Odpowiedź. I bądź mi obroną.
Ksiądz. Bądź im, Panie, wieżą obronną.
Odpowiedź. Przed obliczem ich nieprzyjaciół.
Ksiądz. Panie, wysłuchaj modlitwy nasze.
Odpowiedź. I niech wołanie nasze dotrze do Ciebie.

Ksiądz

O BOŻE naszych ojców pobłogosław te sługi Twoje i zasiej w ich sercach nasienie żywota wiecznego, aby poznając Twe święte Słowo mogli je wypełniać, żyjąc w posłuszeństwie Twej woli i pod Twą bezpieczną opieką. Spraw, o Panie, aby do końca swego życia zachowani zostali w Twej łasce i miłości, przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Następującą modlitwę opuszcza się, jeśli niewiasta jest w wieku zbyt podeszłym, aby mogła spodziewać się potomstwa.

MIŁOSIERNY Boże, Ojcze nasz niebieski, który w Twej łasce pozwalasz ludzkości rozmnażać się, błagamy Cię udziel Twego błogosławieństwa tym oso bom, aby żyjąc pospołu w poczciwości i Twej miłości mogły ujrzeć dzieci swoje po chrześcijańsku i cnotliwie wychowane ku czci i chwale Twojej, przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego. Amen.

O BOŻE, któryś nauczał, aby nikt nie rozłączał tych, których Ty w związku małżeńskim zjednoczyłeś, któryś poświęcił stan małżeński i wyniósł tak wysoko, że w nim jest wyobrażenie duchowego małżeństwa i jedności Chrystusa z Jego Kościołem, wejrzyj miłościwie na te sługi i spraw, aby mąż ten miłował żonę swoją, tak jak Chrystus umiłował oblubienicę Swoją, Kościół, za który wydał samego Siebie, miłując go i krzepiąc jak swe własne ciało, i aby niewiasta ta mogła miłować męża swego i być mu wierną, w spokoju, umiarkowaniu i cnocie naśladując wszystkie pobożne i święte niewiasty. Pobłogosław ich, o Panie, i uczyń ich uczestnikami Twego wiecznego królestwa; przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Ksiądz wygłasza, następujące błogosławieństwo:

WSZECHMOGĄCY Bóg, Ojciec Pana naszego, Jezusa Chrystusa, niechaj obdarzy was bezmierną Swą łaską, niechaj was poświęci i błogosławi, abyście mogli trwać w miłości świętej do końca swego życia. Amen.

Jeśli jest Komunja św. to ostatnia modlitwa i błogosławieństwo powinny być wypowiedziane bezpośrednio przed błogosławieństwem komunijnem. Jeśli niema Komunji Św., ani specjalnego kazania, ksiądz odczyta następujące napomnienie.

WSZYSCY, którzyście wstąpili w stan małżeński, lub macie zamiar to uczynić słuchajcie, co mówi Pismo święte o obowiązku mężów względem swoich żon, i żon względem swoich mężów.
Święty Paweł w liście do Efezów, w piątym rozdziale nakazuje wszystkim żonatym mężczyznom: Mężowie miłujcie żony swoje, jako i Chrystus umiłował Kościół i wydał zań samego siebie, aby go poświęcił oczyściwszy kąpielą wodną przez Słowo, ażeby przedstawić go sobie chwały pełnym Kościołem nie mającym skazy ani zmarszczki, ani czegoś podobnego, ale żeby był świętym i niepokalanym.
Tak powinni mężowie miłować żony swoje, jak swoje własne ciała; kto miłuje żonę swoją, samego siebie miłuje. Albowiem nikt nigdy ciała swego nie miał w nienawiści, ale je żywi i ogrzewa, jako i Pan swój Kościół. Bośmy członkami ciała jego, z ciała jego i z kości jego. Dlatego opuści człowiek ojca swego i matkę, i przyłączy się do żony swojej, i będą dwoje jednem ciałem. Tajemnica to wielka; ja zaś mówię względem Chrystusa i Kościoła. Wszakże i każdy z nas w szczególności niechaj miłuje żonę swoją, jak siebie samego.
Również Święty Paweł pisząc do Kolossan, mówi do wszystkich żonatych mężczyzn: Mężowie miłujcie żony swoje i nie bądźcie przykrymi dla nich.
Posłuchajcie również, co mówi Święty Piotr, apostoł Chrystusowy, sam będąc żonatym, do wszystkich żonatych mężczyzn: Mężowie, żyjcie z żonami wasze-mi rozsądnie, okazując poszanowanie, jako słabszemu naczyniu niewieściemu, jako wspólni z niemi dziedzice łaski żywota, aby nie było przeszkody w modlitwach waszych.
Dotychczas słyszeliście o obowiązkach męża względem żony. Teraz, żony, posłuchajcie o obowiązkach waszych względem swoich mężów, jak o tem mówi Pismo święte.
Święty Paweł w wyżej wspomnianym liście do Efezów naucza jak następuje: Żony bądźcie uległe mężom swoim, jako Panu, albowiem mąż jest głową żony, jak Chrystus głową Kościoła i on jest Zbawicielem ciała. Ale jako Kościół uległy ie3t Chrystusowi, tak i żony mężom swoim we wszystkiem. I znów mówi: Żona niech się boi męża swego.
A w liście do Kolossan, Święty Paweł pisze następujące krótkie pouczenie: Żony, bądźcie uległe mężom swoim, jako przystoi w Panu.
Święty Piotr również nas poucza w następujący sposób: Żony, bądźcie uległe mężom swoim, aby, jeśli którzy są nieposłuszni Słowu, przez postępowanie żon swoich, bez słowa pozyskani byli, przyjrzawszy się czystemu w bogobojni
ności postępowaniu waszemu. A ozdoba wasza niech nie będzie zewnętrzna w trefieniu włosów, w obwieszaniu się złotem, w strojeniu się w szaty, ale ukryty człowiek serca w nieskazitelności, łagodnego i cichego ducha, co jest drogie w obliczu Boga. Albowiem tak niegdyś święte niewiasty, mające ufność w Bogu, zdobiły siebie, będąc uległe mężom swoim. Tak Sara była uległa Abrahamowi nazywając go panem, której wy stałyście się córkami, kiedy dobrze czynicie i nie lękacie się żadnego postrachu.

Później ksiądz mówi.

Módlmy się.

O WSZECHMOGĄCY Panie, wiekuisty Boże, błagamy Cię, racz nas poświęcić, nami kierować i rządzić, abyśmy postępowali według Twej woli i Twych przykazań, i abyśmy mogli zachować nasze dusze i ciała pod Twą wszechmocną opieką, przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Amen.

BŁOGOSŁAWIEŃSTWO Boga wszechmogącego, Ojca i Syna i Ducha Świętego niech będzie z wami odtąd i pozostanie na zawsze. Amen.

Wskazane jest, aby nowożeńcy przystąpili do Komunji Św., podczas której może być użyta następująca modlitwa, epistoła i ewangelja bezpośrednio po modlitwie błagalnej o dar potomstwa.

KOMUNJA.

Modlitwa.

O BOŻE, Ojcze nasz, któryś ustami Twego świętego Apostoła nas nauczył, że miłość jest wypełnieniem zakonu, spraw, prosimy Cię, aby te sługi Twe, miłując się wzajemnie, mogły pozostać w Twej łasce i miłości do końca swego życia, przez Jezusa Chrystusa, naszego Pana, który żyje i króluje wraz z Tobą w jedności Ducha Świętego, jeden Bóg po wieki wieków. Amen.

Epistoła. Do Efezów 3.14.

DLATEGO zginam kolana swoje przed Ojcem Pana naszego, Jezusa Chrystusa. Od którego się wszelka rodzina na niebie i na ziemi nazywa.
Aby wam dał według bogactwa chwały swej, iżbyście byli mocą utwierdzeni przez Ducha jego w człowieku wewnętrznym.
Aby Chrystus przez wiarę mieszkał w sercach waszych.
Żebyście będąc wkorzenieni i ugruntowani w miłości, mogli pojąć ze wszystkimi świętymi, jaka jest szerokość i długość i głębokość i wysokość.
I poznać miłość Chrystusa wyższą nad wszelką wiedzę, abyście napełnieni byli do całej pełności Bożej.

Ewangelia. Jan. 15. 9.

TAK MIĘ umiłował Ojciec, tak i ja umiłowałem was; trwajcież w miłości mojej. Jeśli przykazania moje zachowacie, trwać będziecie w miłości mojej, jak i ja zachowałem przykazania Ojca mego i trwam w miłości jego.
To wam powiedziałem, aby moja radość w was trwała, a wasza radość była zupełną.
Takie jest przykazanie moje, abyście się miłowali wzajemnie, jak ja was umiłowałem.

Następuje dalszy ciąg Komunji Świętej, jak w nabożeństwie komunijnem, przyczem nowożeńcy klęczą przed Stołem Pańskim, aż do końca nabożeństwa.