Project Canterbury

 

O VARUS-VALUI.

 

[Wa o Tataro morasei we sike

o Vasugrono wa o Varagai.]

 

 

____________________________

MOTA CATECHISM.
__________________________________

 

 

Melanesian Mission Press, British Solomon Islands. 1925. [2m.]

  

Transcribed by the Right Reverend Dr. Terry Brown
Bishop of Malaita, Church of the Province of Melanesia, 2008


[1] O VARUS-VALUI.
_______

Isei me la veta o Vasugrono, ni vasvasogo o Varus-valui iloke, ni lolomaran apena; paso nan qara lavia at sur i Bishop ni tanovia.

ISEI nasasama?

...........................

Me log nasasama tamaine alo we sava?

Alo me vasugrono inau, me ge inau si na soesoen Christ, si ua merein God, si na lelesiu ape marana tavunana.

O sava ko me vatavata mun God, alo me vasugrono iniko?

Na me vatavata ape gene nitol.

Tuwale: si na irvitag i Satan wa mon o gagapalag nol, wa o gene vaketeag nan wa o gene sagesaru nan talo marama iloke ganganor; wa o tortoron kiskislag nan talo visogoi.

Nirua: si na nomtup o vavae nol we tira ape linan Christ.

Nitol: si na matagisgis goro o lea we rono, God we maros, Ni me vatran ti apena; si na tataga o lea ilone valqonik gai mate.

Ko we maros we nomtup, we matagisgis goro o lea ilone?

Nau we maros; wa God te pirin nau, na te ge tamaine; wa na we la o tinegaro ape varean Tamanina tavunana, ape Ni me loglue inau ma ilo line-esu iloke mun Jesus Christ, i Vaesunina. Wa na we tataro mun God, Ni sogov ma munau na goara tasovule alo line-esu iloke valqonik gai mate.

[2] Ka vava matapulea o Nomtup.

Inau we nomtup God o Mama i Turmana, i tin o vanana wa o lalanana.

Wa i Jesus Christ Natuna tuwale wora Lord inina; me wune Ineia amon o Vui we Rono; me wota amen o tur Qilowar Mary; Ni me toga mamagarosa lalanan Pontius Pilate; neira me woso teterpania; Ni me mate; neira me saloa; Ni me vano i Panoi; o qon vatoliu Ni me tavaraka kel nan o matea; Ni me mule kalo ivunana; Ni we pute alo matuan God o Mama i Turmana; Ni te siwo ma anaisa si a veveg ira we esu wa ira me mate veta.

Nau we nomtup o Vui we Rono; o Loglue we rono valvanua nan; o Pultuwale nora rono; o ul ganganor; o turiai te tavaraka kel; wa o esu galava. Amen.

Ka vava qatutui o moe gene ko te nomtup apena.

Tuwale: si na nomtup God o Mama, Ni me tin inau wa o gene nan.

Nirua: si na nomtup God o Natui, Ni me tunkel nau wa o tanun nan.

Nitol: si na nomtup God o Vui we Rono, Ni we ge rono inau wa irasei nol God we ilo raka ineira.

Nivisa o Lea vatran nan mon God?

Sanavul tuwale.

God me gaganag totowo murasei ape Lea vatran ilone nan?

Munra ta Israel alo vanua vanameag. Ni me vava wa, Inau i Lord God iniko, Na me ge rowolue iniko ma nan o vanua Misraim ko me toga rot ti aia.

1. Nipea nononom apen God we sea nan Nan tuwale.

2. Nipea tototo moma o totogale, wa o tarape savasava alo tuka avunana, wa alo tano alalanana, wa alo lama ape kerei. Nipea taqtaqalon gorora wa nipea momomogora; ape Nau i Lord God iniko, God we matagisgisgoro o gene we tira ape Nan, Nau we ge kata napugara tamara avunara natura, gai nina o taraniu o vatoliu wa o vavatiu we nustup Inau; wa Nau we magarosa ineira tar we tape Inau, we kokor mok o lea vatogoa nan.

[3] 3. Nipea loglog savsavawora nasasan Lord God iniko; apen i Lord tete veveg-esu isei qe log savsavawora nasasana.

4. Ka nonom ape Qon Mapsag si a vatapua. O qon laveatea ka mawmawui, ka ge mom o gagapalag nol alolora; wa o qon laveruai o Qon Mapsag mun i Lord God iniko; nipea gege mom o gagapalag alolona, iniko, wa i natuma o mereata wa o vavine, wa i gene wol anama o mereata wa o vavine, o qoe napulama, wa o salavano alo mategeara anoma. Wa o qon laveatea i Lord me tin o vunana wa o lalanana, wa o lama, wa o ronronotar nan alolora, wa o qon laveruai Ni me mapsagia alolona: wa o manigiu o ine i Lord me vawia o qon laveruai, Ni me vatapua.

5. Ka nom mava i tamama tana ravevema, si a ge qoqo naqonima alo vanua i Lord God iniko we le at muniko.

6. Nipea vusvus nawono o tanun.

7. Nipea pakapaka.

8. Nipea palpal.

9. Nipea gosorag natagvanuama.

10. Nipea ararike ape iman tagvanuama; nipea ararike apen rasoan tagvanuama, wa i gene wol anana o mereata wa o vavine, wa o qoe napulana, wa o savasava nan anona.

Ka vava qatutui o moe gene me vatraniko ti apena.

Me vatran nau ape lea nirua, na te ge mun God, wa mun o tanun.

O sava o lea ko te ge mun God?

Me vatran nau, si na nomtupua, si na momogoa, wa si na la o tinegaro ape tape maremare aneane Ineia, si na nonom vagae ape Neia, si na gagapalag rono munia, si na vareania, si na matueg apesov vunana, si na tataro munia, si na nom mava nasasana we rono wa Mon o Vavae, si na mawmawui nun munia valqonik gai mate.

O sava o lea ko te ge mun o tanun?

Me vatran nau si na tape ineia tama na we tape kel nau, si na ge mun o tanun nan tama na we maros ineira te ge munau: si na tape i tamak tana ravevek, si na nom mava irara, si na pirin rara: si na nom mava ira ilogoro inau, si na tinqoro ineira; [3/4] si na toga nompepewu goro ira poapoa, wa ira vatogo inau, wa ira lolomaran nan nau: si na tete lalalamasag sei, wa na tete vusvus nawono isei; wa tete nornor, tete nusnustup rorono isei alo toqak: pa si na ora goro naturiak nan wa pakapaka, wa ganagana soqosoqo, wa imaima malesles; si na tete pugnarunaru, tete ge ava o vatavata, tete wol galegale: si na tete tanotano tarave ape pulan sei, wa na tete palpal: si na tete linasapur sei, tote gosgosorag isei: si na tete ararike ape pulan sei we sea: panava si na mawmawui mantag ape gak sinaga, si na toga-masur-vag o togara ilone, God te iloraka si na toga goroa nia.

Gai! Ka nonom ape ko tete taur goro lei matapuma o Lea vatran mon God, wa ko tete mawmawui lai munia si Ni ta tete sogov at muniko. O manigiu o ine ka tataro vagae munia Ni sogov tamaine muniko. Wa ilokenake ka vava matapulea o vavae tataro i Lord me vatogo inina ti apena.

Mama avunana, Nasasama ni rono. Nom o marana ni mule ma. Nom o maros ni lei alalanana tama avunana: Le ma qarig mun kamam o sinaga we tira ape qarig. Ka nomvitag napugamam, tama ikamam we nomvitag napugara. Nipea ukeukeg kamam ilo galeva; Ka lav kamam nan o ganganor. Anoma o marana, wa o mana, wa o lenas ti toga ti toga. Amen.

Alo ko we tataro tamaine, ko we sike o sava amen God?

Nan we tataro mun Lord God inau i Tamanina avunana, Ni sogov ma munau wa mun o tanun nan, si nina a gagapalag rono munia, si a mawmawui munia, si a manas goroa, tama me vatran ti.

Wa nau we tataro mun God, Ni le ma munina o gene nan naatanina wa naturianina neira wia apena; wa Ni magarosa inina, Ni nomvitag napuganina; wa Ni vaesu nina, wa Ni turgoro inina nan o gene we tatas wa qalo naatanina wa naturianina; wa Ni lav mina nan o ganganor nol, wa nan o togara kiskislag, wa nan Satan o tavalalea, wa nan o matea galava.

Wa nau we tataro apesov munia Ni ge tamaine, ape Ni we magarosa wa we lolowia, mun Lord inina i Jesus Christ. O manigiu o ine na we vava pirin, Amen, Ni ge tamaine.

________

[5] O sava o sasai Sacrament?

O Sacrament o vaglala avarea we ilo, we vaglala o sogov-vui talo loloi we le ma munia; amon Christ me qeteg mona, si nina a la o sogov-vui ilone nia, wa si nina a gilala mulan nia ape nina we taur o sogov-vui ilone.

Nivisa o Sacrament i Christ me qeteg mun o Loglue anona?

Nirua ran, o tanun nan neira la nol si a esu nia; o Vasugrono wa o Ganarono.

O tavaliu nivisa val rara?

Nirua; o vaglala avarea we ilo, wa o sogov-vui talo loloi.

Si qe viva ape Sacrament o Vasugrono: o sava o vaglala avarea we ilo?

O Pei; te vasugrono isei nia ilo Sase Mama, wa o Natui, wa o Vui we Rono.

O sava o sogov-vui talo loloi?

O matevtag ganganor, wa o wota-garaqa-vag o taniniga; ape inina ire wotavag ganganor; ira nat lologagara, a ris nat sogov nia.

Si isei qe sike o Vasugrono, ni te ge o sava?

Ni nomleas, wa ni nomtup.

Ni te nomleas we savai?

Ni nomleas irvitag ganganor.

Ni te nomtup we savai?

Ni nomtup netenete o gene nan God te vatavata munia alo Sacrament ilone.

Ape sava we vasugrono o tete nan gate gilala we nomleas wa we nomtup?

Ape neira te vatavata apena mun ira valui leasira, wa ta poa sage, neira te ge mora o gene me vatavata leasira ti apena.

[6] Si qe vava ape tuara Sacrament, o Ganarono: me qeteg ape sava?

Si nina a nomkel vagae apen Christ me oloolo mun namateana, wa ape gene nan we wia nina we la nia.

O sava o tavaliu avarea, o vaglala, alo Ganarono?

O Bread wa o Wine, i Lord me vatran si a la.

O sava o tavaliu talo loloi, o gene me vaglala apena?

Naturian Christ, wa Nanarana, ira nomtup te taur nun, te tur la alo Ganarono.

O sava o gene we wia inina te la valval nia?

O varagai wa o ge mule naatanina mun Naturian Christ wa Nanarana, tama inina we varagai wa we ge mule naturianina mun o Bread wa o Wine.

Si isei qe maros we la mona a Ganarono, ni te ge o sava?

Ni nunug kelua sin nomleas nun ape pugana nan talo we tuai, sin nonom mot ape togara garaqa, sin nomtup maur apen God we magarosa ineia mun Christ, sin nomkel ape mateana mun o vareania, sin toga tapetape gese amaira o tanun nan.

______

[7] O Tataro monsei we sike Vasugrono.

GOD Turmana, Turmagarosa, Ko me qeteg o Vasugrono mun Jesus Christ Natuma si a vasugvitag gauganor nia, wa si a waka o mategeare esu nia munrasei qe nomleas nun wa we taur nomtup Nom o Lea; Ka tinqoro magarosa inau, Ka vasoal ma munau o Vui we Rono, Ni ge wota mulan inau nan o matevui gate wia na me wotavag ti, wa nan o ganganor nol.

Ka pirin nau na vatavata mantag muniko ape na te irvitag i Satan, wa o marama wa o visogoi; ape na te nomtup nalinan Christ; ape na te matagisgis goro Nom o Lea Vatran.

Ka ge taurmate inau si na la kokomatag o Sacrament iloke, mun o nomleas, wa mun o nomtup: na qara soesoen Christ, qara mereima, qara nat marana tavunana; mun Jesus Christ i Lord i Vaesuk. Amen.

O Tataro monsei we sike o Varagai.

GOD Turmana, Tur esu galava, Ko me ge wota mulan inau mun o pei wa o Vui we Rono; Ko me ge inau na me soesoen Christ, na me mereima, na me nat marana tavunana mun o Vasugrono.

Wa ilokenake nau we nonom ape na te rapai o vavae ilone nau me vatavata veta ti ape irvitag i Satan wa o marama wa o visogoi, ape nomtup nalinan Christ, wa ape matagisgis goro Nom o Lea vatran.

Mama, Ka vasoal ma munau o Vui we Rono, Ni varagai inau, Ni tur goro inau nan Satan wa nan o ganganor nol, Ni tira moai inau alo matesala we taniniga, Ni ge lolomaran inau ape Lea we wia, Ni lav inau ilo Esu galava; mun Jesus Christ i Lord i Vaesuk. Amen.



Project Canterbury